Lagere bbp-groei door Amerikaanse importheffingen

De importheffingen die door de Amerikaanse president Donald Trump zijn aangekondigd, zorgen voor hogere handelskosten en vergroten de economische onzekerheid. Dit leidt tot teruglopende investeringen en export, wat de groei van het bruto binnenlands product (bbp) afremt.

Aangepaste groeiramingen voor 2025 en 2026

Voor 2025 verwacht het CPB nu een economische groei van 1,5 procent in plaats van de eerder geraamde 1,9 procent. In 2026 komt de verwachte groei uit op 0,9 procent, tegenover een eerdere prognose van 1,5 procent.

Twee scenario’s doorgerekend

Het CPB heeft de economische effecten van twee scenario’s geanalyseerd:

1. Een situatie waarin alleen de VS importheffingen invoert (zoals aangekondigd op 2 april, maar later uitgesteld).

2. Een situatie waarin andere landen terugslaan met soortgelijke heffingen.

In beide gevallen keek het CPB naar de gevolgen op korte en lange termijn.

Onzekerheid en koersdaling dollar

‘We zien twee bewegingen,’ zegt Debby Lanser, hoofd macro- en internationale economie bij het CPB. ‘Onze export naar de VS daalt, maar door de lagere dollarkoers kunnen we juist meer invoeren. Het netto-effect op het bbp is beperkt, maar de onzekerheid neemt in beide scenario’s toe.’

Volgens Lanser is met name onduidelijk hoe groot die onzekerheid wordt als landen daadwerkelijk terugslaan met eigen heffingen.

Export onder druk, diensten profiteren

De negatieve impact zal vooral voelbaar zijn in de goederenexport. De farmaceutische sector, bijvoorbeeld, ziet aanzienlijke verliezen bij de uitvoer. Tegelijkertijd kan de dienstensector profiteren: doordat de VS meer binnenlands produceert, stijgen daar lonen en prijzen. Hierdoor worden Nederlandse diensten relatief goedkoper en dus concurrerender.

Financiële markten en inflatie

Naast directe handelsbelemmeringen leidt de handelsoorlog ook tot toegenomen onzekerheid op financiële markten, wat investeringen onder druk zet. De waardedaling van de dollar sinds Trumps zogenoemde 'liberation day' zorgt ervoor dat Nederlandse bedrijven minder betalen voor Amerikaanse producten en invoerheffingen. Dit heeft een dempend effect op de inflatie.

Effect van tegenmaatregelen

In het tweede scenario, waarin de Europese Unie tegenmaatregelen neemt met eigen importheffingen op Amerikaanse producten, stijgen de invoerprijzen. Toch verwacht het CPB dat ook dan het effect op de inflatie beperkt blijft. In dit scenario is geen rekening gehouden met verdere toename van onzekerheid; als die zich wel voordoet, zullen de economische gevolgen groter zijn.

Langetermijneffecten verschillen per sector

Op de lange termijn zijn de gevolgen voor de Nederlandse economie kleiner, omdat bedrijven tijd krijgen om zich aan te passen en nieuwe afzetmarkten te zoeken. Wel blijven de effecten sectorafhankelijk: de industrie ondervindt langer nadeel van een slechtere concurrentiepositie ten opzichte van de VS, terwijl de dienstensector mogelijk juist verder profiteert.