Internationaal onderzoek: minder stress, beter slapen

Het onderzoek volgde 2.800 werknemers bij 141 organisaties in onder andere de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada, Ierland en Nieuw-Zeeland. Zij werkten gedurende zes maanden één dag minder per week, zonder loonverlies. Hun welzijn werd vergeleken met een controlegroep van 300 werknemers die een reguliere vijfdaagse werkweek aanhielden.

De resultaten zijn overtuigend:

• 67% minder burnoutklachten

• 38% verbeterde slaapkwaliteit

• 41% betere mentale gezondheid

• Meer werktevredenheid

De controlegroep rapporteerde daarentegen nauwelijks verandering in hun welzijn.

Werk slim, niet langer: herstructurering als sleutel

Voorafgaand aan de vierdaagse werkweek kregen de deelnemende teams acht weken de tijd om hun werkprocessen te herstructureren. Denk aan het schrappen van overbodige vergaderingen en het vereenvoudigen van taken. Hierdoor kon de productiviteit behouden blijven, ondanks het kortere werkrooster.

Hoewel het onderzoek geen objectieve metingen van productiviteit bevatte, gaf meer dan de helft van de werknemers (52%) aan zich juist productiever te voelen in de nieuwe werkstructuur.

Grootste winst bij acht uur minder werken

De positieve effecten op gezondheid waren het sterkst bij werknemers die minstens acht uur per week minder werkten. Toch werden ook bij kleinere reducties in werktijd al merkbare verbeteringen gemeld.

Zelfs lichte aanpassingen in de werkweek bleken dus al een gunstig effect te hebben op het welzijn van medewerkers, zeker vergeleken met organisaties waar de werkdruk ongewijzigd bleef.

Vergelijkbare resultaten in eerdere proeven

Het is niet de eerste keer dat deze voordelen worden vastgesteld. In een soortgelijk experiment in het Verenigd Koninkrijk in 2022 – met 3.300 deelnemers – werden eveneens minder stress, betere slaap en een verbeterde werk-privébalansgemeten, zonder dat de productiviteit daaronder leed.

Wat betekent dit voor Nederland?

Nederland staat al bekend om het hoge aandeel deeltijdwerkers. In 2023 werkte 60% van de vrouwen en 19% van de mannen in deeltijd – aanzienlijk hoger dan het Europese gemiddelde van respectievelijk 28% en 7%.

Toch is deeltijdwerk in Nederland doorgaans gekoppeld aan inkomensverlies, terwijl het onderzochte model van de vierdaagse werkweek juist uitgaat van behoud van loon bij minder uren.

Of de Nederlandse deeltijdcultuur vergelijkbare gezondheidsvoordelen biedt, is onbekend. Maar het nieuwe onderzoek toont aan dat actief verkorten van de werkweek, zonder financiële consequenties, een effectieve manier kan zijn om te investeren in duurzame inzetbaarheid en het welzijn van medewerkers.